Wat is baby-osteopathie?


De impact van de geboorte

De geboorte van een kind is meestal een vreugdevolle en erg intense ervaring. Hoewel de meeste bevallingen zonder al te veel grote problemen verlopen, vraagt elk geboorteproces toch een groot aanpassingsvermogen van de baby.
Hij wordt blootgesteld aan sterke druk- en trekkrachten wanneer de baarmoeder samentrekt en moet zich een weg banen doorheen het bekken van de moeder. Gelukkig kan een kindje wel wat hebben: zijn kleine lichaam is nog erg flexibel en de verschillende schedelbotjes zijn nog 'modelleerbaar'. In de loop van de eerste week zien we deze kleine aanpassingen meestal spontaan en op natuurlijke manier verdwijnen.

Bewegingsverliezen bij de baby

Oorzaken

In sommige omstandigheden kunnen de krachtsinwerkingen te groot zijn waardoor compensaties in het lichaam aanwezig blijven, met name op stressvolle momenten tijdens de geboorte zoals bv. bij een moeilijke spildraai, inklemming in het bekken, gebruik van een zuignap of tang, meeduwen op de buik, navelstreng-omwikkeling, keizersnede, enz. 
Daarnaast kunnen ook vroegere factoren (tijdens de zwangerschap), of latere factoren zoals infecties, val of stoot, lang gebruik van fopspeen, duimzuigen, medicatie of voeding een rol spelen in het optreden van bewegingsverliezen en het verstoren van de lichaamsbalans.

Directe gevolgen

Elke verstoring van evenwicht in het lichaam van je baby kan een directe impact hebben op de lichaamsfuncties: spijsvertering, houding en motoriek, de immuniteit, gedrag,... Voorbeelden van directe reacties:

• Een baby waarbij de navelstreng strak om het nekje zat, die door een verstoorde beweeglijkheid van het tongbeen slikproblemen krijgt, veel lucht binnenhapt en refluxklachten ontwikkelt.     
• Een baby die een voorkeurshouding ontwikkelt en maar aan 1 borst wil drinken, nadat hij z’n sleutelbeentje blokkeerde tijdens de moeilijke geboorte van de schouders
• Een baby die lang stuit lag en door de bewegingsverliezen in het heiligbeen krampjes of constipatie krijgt  als gevolg van een verstoorde circulatie van de darmbezenuwing. 
• Een kindje dat als sterrenkijker geboren werd en door een nekblokkade moeite heeft om in buiklig het hoofdje op te richten.  

Impact op de latere ontwikkeling

Een baby staat nog aan het begin van zijn ontwikkeling: hij groeit, ontwikkelt motorische vaardigheden, leert praten, leert sociale vaardigheden,...  Als je baby start met een verstoorde beweeglijkheid in het schedeltje, de wervelkolom, of een andere structuur in het lichaam, zal dit patroon reflecteren in de rest van zijn lichaam en z'n functioneren belemmeren.

Zo kan een kindje dat vast zit in z'n bekken of nekje op z'n billen gaan schuiven in plaats van normaal te kruipen. Bijzonder jammer als je weet hoe belangrijk de kruipfase is voor het leren gecoördineerd gebruiken van beide hersenhelften. Het kruisen van de middellijn zal later cruciaal blijken in alle latere leerprocessen en als een kindje deze stap heeft overgeslagen, zal dit niet geautomatiseerd worden. Nooit in z'n latere leven zal een kindje immers nog zoveel kruipen als in de fase voor het stappen.  Hoe vroeger je zulke blokkades dus kan aanpakken, hoe vrijer het kindje kan opgroeien en alle belangrijke stappen kan doorlopen in vrijheid van zijn eigen lichaam.
Het is altijd jammer wanneer we als osteopaat een kindje in de praktijk krijgen dat leerproblemen heeft, dyslexie, lateralisatieproblemen of andere moeilijkheden, om dan vast te stellen dat het kindje niet gerold of  gekropen heeft door een blokkade vroeg in het leven.
Hoe vroeger een verstoring wordt aangepakt, hoe sneller de balans in het lichaam hersteld kan worden en hoe meer het kindje in comfort kan opgroeien.   Baby ’s hebben het vermogen om zeer snel te recupereren, wat volwassenen vaak niet meer kunnen. Naast een curatief effect (klachten behandelen die er op dat moment zijn, kijk hier voor specifieke indicaties) heeft osteopathie dus een sterk preventieve werking. Het is m.a.w. voor elk kindje zinvol in de eerste maanden van zijn leven een algemene osteopatische check-up te krijgen.
 

"As the twig is bent, so the tree inclines"

Vanaf welke leeftijd kan je met je kindje naar de osteopaat?

In principe kan je vanaf dag 1 terecht indien er zich problemen voordoen.  Toch is het niet nodig om zo snel een afspraak te maken, tenzij je merkt dat je kindje duidelijke pijnklachten heeft, erg onrustig is of wanneer je merkt dat een bepaalde beweging niet vlot gaat (je kindje kijkt bijvoorbeeld steeds naar 1 kant).  Als er geen dringende klachten zijn, kan je rustig wachten tot je kindje 6 weken oud is.  Op deze leeftijd heeft je baby een eigen patroon (slaapgewoonten, voedingspatroon, ontlastingspatroon) en zijn eventuele bewegingsverliezen meestal goed voelbaar bij je baby. Na de eerste behandeling zal de osteopaat je vertellen of en wanneer je best terugkomt voor een opvolgbehandeling.

Behandelt elke osteopaat kinderen?

In de algemene opleiding osteopathie wordt er een summiere basis betreffende het behandelen van baby's en kinderen gegeven, dus in principe mag en kan elke osteopaat kinderen behandelen. Toch raad ik je aan om om met kindjes naar een osteopaat te gaan die zich verder heeft gespecialiseerd (*) in osteopathie bij baby's en kinderen òf een osteopaat waarvan je weet dat hij ruime ervaring hierin heeft.  Een baby is immers geen mini-versie van een volwassene. Het is belangrijk dat de behandelende osteopaat snel herkent wat binnen zijn behandelterrein valt en wanneer hij moet doorverwijzen. Net zoals je in de geneeskunde een specialisatie hebt tot kinderarts (maar een huisarts ook baby's behandelt), bestaan er voor afgestudeerde osteopaten extra opleidingen die zich toespitsen in osteopathie bij baby's en kinderen. Een degelijke specialisatie bestaat doorgaans uit 2 jaar, waarbij wordt ingegaan op de diverse aspecten van de ontwikkeling van het kind: embryologie, fysiologie, neurologie, pathologie, ontwikkelings-psychologie, voedingsaspecten, ... en waarbij extra stages hieromtrent worden doorlopen.

(*) een zeer degelijke opleiding is deze bij Panta Rhei in Nederland. Een lijst van afgestudeerde osteopaten aan deze opleiding vind je hier.