Daar sta je dan. Je geeft borstvoeding en gaat terug aan het werk of wil nog eens een avondje uit. De zorgvuldig-en-met-veel-moeite-afgekolfde flesjes staan klaar, alles is geregeld. Maar dat is buiten je baby gerekend! De lipjes blijven stijf op elkaar, hij weert zijn hoofdje en er komt geen druppel binnen. Wat nu?
More...
Stress
Als je baby enkel 'live' van de borst wil drinken, kan dit de nodige spanning geven. Als mama kan het behoorlijk beangstigend voelen te weten dat jij de enige bent die je kindje kan voeden. Je omgeving staat er wat machteloos bij en ook voor je baby is het allesbehalve fijn. Ik hoor het vaak in mijn praktijk en geloof me, ook vanuit mijn persoonlijke ervaring als mama van 3 borstekindjes kan ik je hierover enkele pittige anekdotes vertellen 🙂
Allereerst: start tijdig
Er zijn verschillende redenen waarom ik je zou aanraden om tijdig te starten met het aanbieden van melk op een andere wijze dan 'live' aan de borst.
* De eerste 3 maanden drinkt een baby nog erg reflexmatig. Na deze periode vereist drinken meer bewuste controle en kan het zijn dat je baby meer moeite krijgt met overschakelen.
* Het kan even duren voor je baby ermee weg is en het is niet fijn als er dan druk op staat
* Daarnaast kan er zich ook altijd een onverwachte situatie voordoen waarbij je baby het even zonder jou moet stellen en dan is het fijn te weten dat hij het kan.
Om acute stresssituaties te vermijden, wacht je daarom best niet tot op het moment dat het dringend nodig is.
Eerste weken = afstemmen
Toch is het belangrijk ook niet té snel te starten. De eerste weken moeten jij en je baby nog helemaal op elkaar afstemmen. Met name in deze periode is het belangrijk dit subtiele evenwicht zo min mogelijk te verstoren. Zuigen aan een flesje kan tepel-speen-verwarring geven met alle gevolgen vandien: slechte drinktechniek, tepelkloven, borstontstekingen, borstweigeren, ....
Start daarom niet voordat je baby vlot kan drinken en je productie goed op gang gekomen is. Als dit wel het geval is, kan je rond 4 weken al starten met af en toe een kleine hoeveelheid afgekolfde melk aan te bieden. Dat hoeft helemaal niet veel te zijn, zo'n 10 ml. bijvoorbeeld is al prima.
Wat kan je doen als je baby de fles weigert?
Voedingsmoment
Het moment waarop je het flesje aanbiedt, kan een groot verschil maken.
Ga niet de hele dag door oefenen, maar biedt het flesje aan op het moment waarop je normaal de borst zou aanbieden. Zeker bij kindjes van 3 maanden of ouder, zijn de voedingsreflexen vooral in het begin van de maaltijd actief, dus voeding aanbieden als je baby totaal geen honger heeft, zal minder kans op succes geven. Je baby uithongeren door OVER het tijdstip heen te gaan waarop hij normaal zou eten, hoef je zeker niet te doen. Het zal eerder ongeduld en frustratie opwekken en kan net averechts werken.
Ook oververmoeidheid of overprikkeling kan de maaltijd bemoeilijken. Ideaal is als je baby net wakker en dus uitgerust is. Voor sommige baby's kan slapend voeden weer net wél een oplossing zijn om stilletjes aan het flesje te wennen, met name kindjes die gevoelig zijn aan overprikkeling.
Zoals bij zoveel andere dingen, geldt ook hier dus de belangrijkste regel: zoek uit wat voor jouw baby het beste werkt!
Voedingshouding
- Lichaamscontact: Neem je baby zo vast dat je veel lichaamscontact maakt. Dit krijgt hij bij borstvoeding immers ook.
- Geef je baby genoeg ruimte om het hoofdje achterwaarts te kunnen bewegen. Zuigen en slikken gaat een stuk moeilijker met de kin op de borst.
- Linker zijlig: Sommige baby's vinden het moeilijk om in een typische borstvoedingshouding vastgehouden te worden om dan vervolgens géén borst te krijgen. Een fijne houding is je baby in linker zijlig op een hellend vlak. Je kan je benen bijvoorbeeld op een salontafeltje zetten, zodat je baby wat rechtop ligt. Hou het flesje horizontaal, zodat er geen melk uitkomt als je kindje niet zuigt. Zo heeft je baby de controle over de melk, net zoals bij borstvoeding (meestal) het geval is.
- Wandelend? Als je baby erg onrustig is, kan het helpen om hem af te leiden, te wandelen, te wiegen of zelfs te zingen en te dansen. Dit helpt hem in eerste instantie in een meer reflexmatige status te brengen... al zou ik niet meteen gaan breakdancen 🙂 .
Aanbieden
Wrijf zachtjes met de speen langs de wang, onder het neusje en langs het bovenlipje van je baby. Druk eventueel een druppel melk uit het flesje. Als je baby zijn mondje opent, hou het flesje wat horizontaal, zodat je baby het speentje tegen zijn gehemelte aanvoelt. Breng de speen ver genoeg in het mondje en wrijf - als je baby niet spontaan begint te zuigen - zachtjes van links naar rechts over het gehemelte. Wat ook kan helpen is de handpalmen masseren, om gebruik te maken van de palmo-mentale reflex.
Kokhalzen/wegduwen
Als je baby kokhalst op het speentje of deze systematisch naar buiten duwt met de tong, kan het helpen om de gevoeligheid van het mondje wat te verminderen door massage van dit gebied. Wrijf zachtjes over de wangen en lipjes en ga langzaam richting mondje. Masseer vervolgens het tandvlees en wrijf voorzichting langs het gehemelte, van links naar rechts en steeds een beetje meer naar achter. Als je kindje op een bepaald moment begint te zuigen, trek je vinger terug en tracht het speentje in de plaats te zetten. Blijft je kindje steevast kokhalzen of de speen naar buiten duwen, dan is het goed eens langs te gaan bij een osteopaat. Deze kan onderzoeken of eventuele bewegingsverliezen aan de basis liggen van een veranderde verhoogde gevoeligheid of versterkte kokhalsreflex en hierop werken. Ook kan je samen bekijken wat je thuis kan doen om overgevoeligheid in de mond te verminderen.
Flesje/speentje
Wat het soort flesje/speentje betreft, zijn baby's heel verschillend in hun voorkeur. Enkele die het goed doen en erg borstvoedingsvriendelijk zijn, zijn de Calma van Medela of de Lansinoh met natural wave speen (met tragere melktoestroom). Sommige baby's vinden rubberen speentjes (zoals bvb die van Suavinex) fijner dan siliconen speentjes. Ook de flesjes van MAM doen het vrij goed bij borstekindjes. Maar elke baby is anders en wat voor de ene goed werkt, is voor de andere helemaal niet zo fijn.
Zelf merk ik dat veel kindjes het nodig hebben om een prikkel/wat wrijving te voelen tegen het gehemelte, alvorens ze beginnen drinken. Een smalle speen leent zich hier vaak het beste toe.
Speenopening
Begint je baby goed te zuigen, maar heeft hij moeite om de melk weg te werken? De melkstroom bij een flesje kan soms te snel gaan. Neem dan best een speentje met een kleine opening of met een geleidelijke toestroom (zoals bij de flesjes hierboven) en hou het flesje niet te verticaal. Je baby moet dan meer moeite doen om de melk uit het flesje te krijgen, net zoals aan de borst. Ook als je baby eenmaal goed drinkt van een flesje, is het beter dat de melkstroom niet te snel gaat, om te vermijden dat je baby later niet meer genoeg moeite wil doen aan de borst of gefrustreerd wordt als de melk niet snel genoeg komt.
Cupje/bekertje
Natuurlijk kan je er ook voor kiezen om je baby van een cupje of bekertje te laten drinken of de melk met een lepeltje aan te bieden. Vraag zeker hulp van een lactatiekundige om je hierin te ondersteunen.
Smaak
Start best met vers gekolfde melk. Gekoelde of ontdooide melk kan anders ruiken en smaken, waardoor de kans op weigering groter wordt.
Je baby kan ook afknappen op de smaak van het speentje. Door het van te voren een uurtje in moedermelk leggen of af te koken in koffie, kan je dit vaak verhelpen.
Mama liefst uit de buurt?
Er zijn kindjes die het extra moeilijk vinden een flesje te aanvaarden als mama in de buurt is. Een heerlijk zachte, warme borst voelt dan ook héél anders aan dan een hard en koud flesje, dus waarom zou je genoegen nemen met minder als je mama er toch is? Ga eens een half uurtje voor de voeding de deur uit (neem duidelijk afscheid) en laat je baby even me-time met papa hebben, voor hij het flesje aanbiedt. Het kan een groot verschil maken als je baby weet dat jij er niet bent.
Of mag enkel mama het flesje geven?
Voor andere kindjes is precies andersom: ze hebben het moeilijk als er iemand anders voor hen zorgt, laat staan er dan nog iets nieuws bij te moeten leren. Bij mama lukt het echter wel. Je kan eens proberen de oppas een t-shirt of doekje te geven dat naar jou ruikt (je kan het een tijdje in je bh steken) om lekker tegen je baby aan te houden tijdens het drinken. Zodat blijft het drinken toch nog iets vertrouwds hebben.
Blijf rustig
Om te vermijden dat je baby steeds meer weerstand ontwikkelt tegen het flesje, is het belangrijk nooit te forceren en veel geduld te hebben. Rustig blijven kan natuurlijk alleen als je op tijd begint te oefenen en niet pas de week voor je terug gaat werken.
Merk je dat je het zelf erg moeilijk hebt je kindje los te laten en snel (over)bezorgd bent of gaat panikeren? Heel logisch, maar lastig genoeg voelt je baby dit haarfijn aan, waardoor de weerstand alleen maar groter wordt. Bloesemremedie Red Chestnut kan hierbij vaak ondersteuning bieden. Je kan deze zelf nemen maar ook (verdund) aan je kindje geven.
Bouw langzaam op
Als je voelt dat het een gevecht wordt, stop meteen! Iets nieuws leren moet altijd leuk blijven. Beter is het om ervan uit te gaan dat je baby met een heel klein beetje zal beginnen. Als hij begint te drinken, knik aanmoedigend. Stopt hij en merk je dat het minder gaat, zeg dan rustig: "Zo, dat ging al best goed!', en bied vervolgens je borst aan voor de verdere maaltijd. Mogelijk heeft je baby de eerste keer maar 5 ml. gedronken, maar de 2e keer al 10 ml. Als hij elke avond een klein beetje meer drinkt, komt er plots een moment dat hij er helemaal mee weg zal zijn.
Vaste voeding in de plaats?
Vaak wordt geopperd om bij afwezigheid van mama de melk dan maar te vervangen door een groente- of fruithapje. Heel begrijpelijk, want je kindje moet natuurlijk iets binnenkrijgen. Weet wel dat groenten en fruit een stuk moeilijker te verteren zijn dan melk en niet dezelfde voedingswaarde hebben als melk. Als je kindje al vaste voeding neemt, kan je natuurlijk wel een geutje melk onder de groentjes mengen. Voor kleintjes die nog niet toe zijn aan vaste voeding, kan je kijken of je eventueel een dikker papje kan maken van de melk door er gierst-, rijst- of boekweitvlokken doorheen te mengen en deze met een lepeltje aan te bieden (vanaf de leeftijd van 4 maanden). Let op: moedermelk bevat veel enzymen die de vlokken snel kunnen afbreken. Neem daarom best hele fijne vlokken en meng ze pas doorheen de melk nét voor het eten.
Wees consistent
Heb begrip voor je baby als het niet meteen lukt en blijf geduldig elke dag opnieuw aanbieden, met veel liefde en zonder al te veel te verwachten.
Als je er niet uitkomt, vraag raad aan een lactatiekundige, maar ook een preverbaal logopediste kan je hier heel mooi in ondersteunen met concrete tips en trics. Blijf vertrouwen, want net zoals bij zoveel andere dingen geldt ook hier: oefening baart kunst!
Veel succes!
Nood aan concrete tips & handvatten om je baby, peuter of kleuter beter te begrijpen?
Online cursus (0-4m)
Dé "baby-handleiding" die je een hoop zoekwerk zal besparen, boordevol inzicht in je baby en alle belangrijke 'baby-basics' die elke ouder van bij de start zou moeten kennen. Een cursus die warm wordt aanbevolen door artsen, vroedvrouwen & osteopaten.
Online cursus (4m - 4 j)
Online cursus
(4m - 4 j)
Hoe kan je werken aan een betere en minder afhankelijke slaap als je NIET houdt van strenge slaaptraining en cry-it-out/controlled cry-methodes? Video-cursus voor ouders van kindjes van 4 maanden tot 4 jaar, die op zoek zijn naar milde handvatten om hun kindje te helpen slapen, vanuit verbinding.