En dan is het zo ver! Je baby is klaar voor vaste voeding. Maar wat is goed voor zijn nog prille spijsvertering ? Welke groentjes, zetmelen, eiwitten en vetten zijn goed om
More...
Starten met vaste voeding
In onze vorige blogs kon je lezen hoe je herkent dat je baby toe is aan vaste voeding en op welke manier je deze kan aanbieden. Of je nu gaat voor de stukjesmethode of toch wat meer neigt naar traditionele prakjes, observeer je kindje en kies waar jij je het beste bij voelt. En natuurlijk kan je de beiden combineren!
Moment van de dag
Een goed tijdstip om een eerste keer te starten met het aanbieden van vaste voeding is het middagmaal. Je kindje krijgt zo de tijd om alles te verteren en je hebt ook nog wat tijd om een eventuele reactie te bekijken achteraf. Het leukst is het voor je kindje om samen met jullie te eten. Toon hem hoe jullie genieten van de maaltijd, forceer niets en laat je baby zelf bepalen of en hoeveel hij ervan wil eten. Sommige kindjes eten binnen de week met smaak een heel bordje leeg, anderen hebben nog niet zoveel behoefte, doen er langer over of komen met veel minder toe.
Zolang je baby nog niet zoveel eet, vul de maaltijd dan gewoon aan met moeder- of poedermelk. Als je baby goed bijkomt, voldoende slaapt en blij en tevreden is, is er alvast geen reden om je zorgen te maken.
Gezonde keuzes
Groenten
Ideaal om te starten zijn seizoensgroenten uit eigen streek. Voor de eerste hapjes zijn wortelen of pastinaak heel geschikt, maar ook pompoen, venkel of courgette zijn goed verteerbare groenten om mee te starten.
Nitraatrijke groenten zoals spinazie, andijvie, rode biet, venkel, selder, koolrabi, geef je best niet meer dan 3 keer per week.
Vetstof
Als vetstof kan je kiezen tussen verschillende bronnen:
Olie: kies voor oliën van eerste koude persing, zoals olijf-, koolzaad-, hennepzaad-, lijnzaad-, walnoot-, zonnebloem-, kokos- of tarwekiemolie (deze laatste is minder gekend maar enorm versterkend voor de prille spijsvertering). Vetten zijn gevoelig voor warmte. Voeg olie daarom pas toe als het eten op het bord ligt.
Ook een heerlijk stukje rijpe avocado kan je baby voorzien van gezonde vetten en eiwitten en kan uit het vuistje gegeten worden.
Vanaf 9 maanden kan je ook een zaden- of notenpasta
geven zoals tahin, amandel-, hazelnoot- of cashewpasta: heerlijk op een boterhammetje!
Zetmelen
Naast groentjes kan je als zetmeel een aardappeltje of wat granen aanbieden.
Granen zijn thermisch neutraal en geven kracht en energie aan de spijsvertering. Geweekte of gekookte vlokken kunnen vanaf 6 maanden, volledige granen kunnen vanaf 7 maanden als ze goed gaargekookt zijn.
Gebruik om te starten best versterkende, glutenvrije graansoorten, zoals rijst, gierst of boekweit. Later kan je ook variëren met quinoa, amaranth of sorghum. Met gluten (spelt, rogge, gerst, tarwe) wacht je liefst tot 9 maanden, al mag je het lichaam af en toe eens een kleine 'trigger' geven vanaf 6 maanden. Blijf matig met tarwe.
Eiwitten
Naarmate je kindje minder melk gaat drinken, kan je langzaam aan meer eiwitten introduceren (vanaf zo'n 7 maanden). Als je borstvoeding geeft op verzoek of je baby nog niet zoveel vaste voeding eet en je melk als aanvulling geeft, kan je gerust nog wat langer wachten (tot zo'n 9 maanden).
Meestal wordt dan gekozen voor dierlijke eiwitten zoals ei, gevogelte (kip of kalkoen), mager rundsvlees (vanaf 9 maanden) of vis. Eén keer per week vette vis, zoals wilde zalm, makreel, heilbot, haring en sardine, wordt aangeraden omwille van de omega 3 vetzuren.
Toch raden we je aan om ook eens voor plantaardige voedingsmiddelen te kiezen als eiwitbron, zoals peulvruchten en bonen (erwten, kikkererwten, azukibonen, linzen), tempeh en tofu. Of meng eens wat gedroogde en versnipperde nori, kelp, kombu of dulse in de groentehap: wieren en algen bevatten naast eiwitten ook alfa-linoleenzuur.
Hoeveelheden en verhoudingen
- Wees relax in wat je kindje eet en hoeveel het eet. Het eerste levensjaar is (moeder)melk de belangrijkste bron van voeding. In principe mag je erop vertrouwen dat je kindje aangeeft hoeveel het wil eten en waar het vooral behoefte aan heeft. Een mooi boek dat je hierin kan begeleiden als je borstvoeding geeft, is 'Eten voor de Kleintjes' (Stefan Kleintjes), waarbij je je kindje het heft in handen geeft en zelf met stukjes voeding laat experimenteren. Dring in elk geval nooit voeding op, dat geeft een averechts effect.
- Geef je kunstvoeding of hou je het liever bij 'traditionele maaltijden', dan is het natuurlijk fijn een richtlijn te hebben van voedingsstoffen die je kindje mag eten. Een goede verhouding is:
- 2/3 groenten
- 1/3 aardappelen/gekookte granen
- 1 theelepel vetstof
- Bijboorbeeld: (100g worteltjes + 50g aardappelen + 1 tl olijfolie) of 100g pompoen + 50g gierst + 1 tl lijnzaadolie
- Vanaf 7 maanden mag je bij deze hoeveelheid wat extra eiwitten aanbieden.
Bijvoorbeeld zo'n 15g kip/kalkoen of 20g vis of ½ hard gekookt ei of 1 eetlepel peulvruchten. - Gaandeweg zal je merken dat je wat grotere porties mag klaarmaken.
- Voor peutertjes zou een middagmaal er bijvoorbeeld zo kunnen uitzien (maar onderlinge verschillen zijn absoluut mogelijk!):
- 150 à 200g groenten
- 75 à 100g graantjes, pasta of aardappelen
- 30g vis of 20-25g gevogelte/vlees of 1 ei of 2 eetlepels peulvruchten
- 1 eetlepel vetstof (= 2 theelepels)
- Om het jou wat makkelijker te maken, vind je HIER een handig schema met groenten, aardappelen/granen, vetten en eiwitten per leeftijd.
Nog enkele bemerkingen
- Gebruik peulvruchten niet dagelijks en zorg voor een correcte bereidingswijze. D.w.z. laat de gedroogde peulvruchten eerst een nacht weken in water met een geutje citroensap of appelazijn. Gooi het weekwater vervolgens weg en kook de peulvruchten goed gaar met bonenkruid of kruidnagel.
- Geef je baby geen bereide voedingsmiddelen zoals worst, bereid gehakt, fishsticks,…
- Ook schaal- en schelpdieren zijn niet geschikt voor baby's
- In de wintermaanden kan je aan het kookvocht een schijfje gember toevoegen. Het verwarmt, versterkt en werkt ontslijmend.
- Ga zoveel mogelijk voor biologische voedingsmiddelen!
- Bestaat er familiaal risico op allergie? Dan kan je voor de eerste hapjes één soort groente geven gedurende enkele dagen, om te bekijken hoe je kindje hierop reageert. Als er na 3 dagen geen negatieve reactie optreedt, kan je een nieuwe groente introduceren en systematisch meer combinaties gaan maken.
- Hou bij de introductie van een nieuw voedingsmiddel, je kindje in de gaten. Bij tekenen van allergie (huidreacties, benauwdheid, luchtwegproblemen of maag-darmlast), is het goed om je arts te raadplegen en de betreffende stof voorlopig te mijden. Let op: meestal ontstaat een allergische reactie pas na de 2de inname van het voedingsmiddel.
- Doet je kindje het goed en vertoont hij geen last (moeilijke ontlasting, huidreactie, slaapproblemen,...) na de introductie van groentjes, dan kan je extra zetmelen toevoegen onder vorm van granen of aardappels.
Interessante boeken
Veel kook- en eetplezier !
Katrien Callens
Licentiate voedings- en dieetleer, diëtiste
Anja Caers
Osteopate D.O. (baby's & kinderen)
Auteur van Happy Baby Wijzer en 'Liefdevol Zelfstandig Slapen'
Nood aan concrete tips & handvatten om je baby, peuter of kleuter beter te begrijpen?
Online cursus (0-4m)
Dé "baby-handleiding" die je een hoop zoekwerk zal besparen, boordevol inzicht in je baby en alle belangrijke 'baby-basics' die elke ouder van bij de start zou moeten kennen. Een cursus die warm wordt aanbevolen door artsen, vroedvrouwen & osteopaten.
Online cursus (4m - 4 j)
Online cursus
(4m - 4 j)
Hoe kan je werken aan een betere en minder afhankelijke slaap als je NIET houdt van strenge slaaptraining en cry-it-out/controlled cry-methodes? Video-cursus voor ouders van kindjes van 4 maanden tot 4 jaar, die op zoek zijn naar milde handvatten om hun kindje te helpen slapen, vanuit verbinding.
Bronnen
- Scott, J. (1991), “Natuurlijke geneeswijzen voor kinderen”, Uitgeverij J.H. Gottmer/H.J.W. Becht bv, ISBN 90 230 0732 8
- Temelie B., Trebuth B. (april 2000). "Voeding Voor Moeder En Kind Volgens De Vijf Elementen". Schors V.O.F., Uitgeverij
- http://www.natuurdietisten.nl
- http://voedingsadviesrotterdam.nl/tag/afkoelend-voedsel/
- http://www.de-kraanvogel.nl/aarde/voeding.html
- http://www.gezondenwel.info/2016/05/suiker-schaadt-uw-gezondheid-en-energie.html
- https://www.ingevanhaselen.nl/gezonde-lifestyle/plantaardige-eiwitten-geen-vlees/