Als je kindje veel moeite heeft om in te slapen of heel onrustig slaapt, kan dit impact hebben op het hele gezin. Maar vooraleer je kan werken aan een betere slaap, is het belangrijk om mogelijke fysieke stoorzenders uit te sluiten. In dit blog vertel ik je meer.
More...
Slaap bij jonge kindjes
Sowieso kan slapen - of beter gezegd het gebrek eraan - een pittige uitdaging zijn de eerste jaren van het ouderschap. Het duurt immers een tijdje voor je kind een slaappatroon heeft ontwikkeld dat vergelijkbaar is met het onze en de eerste jaren hebben veel kindjes nog veel nabijheid nodig. Naast het feit dat doorslapen voor een baby of peuter niet de biologische norm is, is je kind ook nog in volle ontwikkeling en kunnen groeispurtjes, ontwikkelingssprongen, emotionele gebeurtenissen, fasen van tandjes krijgen, snotjes en zoveel andere zaken nog wat roet in het eten komen gooien. Het is met andere woorden dus helemaal niet abnormaal dat jouw kleintje er 's nachts nog regelmatig is voor een voeding, wat troost of gewoon jouw veilige nabijheid. De verwachtingen die in onze maatschappij soms worden gesteld aan jonge kindjes zijn vaak onrealistisch hoog en gaan vaak voorbij aan de emotionele noden van een kind. Begin dus alsjeblieft niet aan slaap te 'werken' omdat je moeder of vriendin vindt dat dat nodig is.
Maar als het echt niet lekker loopt?
Heel anders is het natuurlijk als je zelf het gevoel hebt dat je kind niet aan voldoende slaap komt of je zelf over je grenzen begint te gaan. Bijvoorbeeld:
- het is een opgave om je kindje in slaap te krijgen of te houden : je moet steeds langer wiegen, vaak opnieuw het tutje geven of je kind valt enkel in slaap bij de borst of het flesje
- de voedingsmomenten lijken eerder toe dan af te nemen.
- de nachten zijn zwaar onderbroken of je kind is lange tijd wakker
- je kind geraakt niet in slaap terwijl het duidelijk moe is
Niet alleen hebben slaapmoeilijkheden een grote impact op het kindje zelf, ook jij als ouder, je relatie of zelfs de hele sfeer in je gezin kan er onder gaan lijden.
Als je dat voelt, is het helemaal prima om te kijken hoe je je kindje hierin kan ondersteunen en stapsgewijs kan helpen groeien naar een minder afhankelijke manier van slapen.
Slaapproblemen kind - fysieke stoorzenders
Maar voor je kan werken aan een gezond slaappatroon is het allereerst belangrijk te checken of er geen fysieke stoorzenders zijn die roet in het eten gooien.
Hieronder vind je een handige checklist voor je uit met de meest voorkomende fysieke stoorzenders van een goede nachtrust.
Checklist
Immuniteit
*Als je kindje koorts heeft, is het absoluut geen moment om aan zelfstandig slapen te werken.
-> Kijk hier wat je zelf kan doen bij koorts.
* bij tekenen van deshydratatie (minder dan 4-5 natte luiers/dag, donkere urine, verminderde alertheid, ingezakte fontanel)
* als koorts na 3 dagen niet zakt.
* als de koorts gepaard gaat met huiduitslag, oor-of keelpijn; hoofdpijn en braken; bewustzijnsdaling; diarree, vaker plassen, buikpijn of pijn bij plassen.
*als de koorts te hoog is of bij stuipen
-> contacteer zsm een arts!
*Is er sprake van huiduitslag/rash, eventueel in combinatie met koorts?
-> kan wijzen op infectie, raadpleeg je arts
*Is er luieruitslag, al dan niet in combinatie met spruw?
-> wijst vaak op schimmelinfectie, kijk hier voor tips, bij hardnekkige problemen, raadpleeg een natuurarts of orthomoleculair arts
*Is er sprake van eczeem/droge plekjes/schilferige huid/roodheid in de huidplooien? Kan wijzen op allergie (vaak in combinatie met darmklachten en luchtwegenproblemen).
-> raadpleeg een goede diëtist, orthomoleculair of natuur- arts of allergietherapeut. Ook homeopathie en osteopathie kan hierbij ondersteunend werken.
-> Een aanrader bij vermoeden van koemelkallergie is het boek 'Blij koemelkvrij' van Rolinde Demeyer. Tevens vind je tal van nuttige informatie rond voeding en allergieën bij kindjes in haar blog: 'Op de Groei'
Is er sprake van slaapapneu? Heeft je kindje moeite om door te neus te ademen/stokt de ademhaling soms tijdens de slaap? Last van piepende of reutelende ademhaling? Blaffende hoest? Benauwdheid? Neusvleugelen?
-> Contacteer je arts!!
Verder is het goed om te werken aan gezonde mondgewoonten en kan het bijzonder nuttig zijn de zuiggewoonten (tutje, duim) onder de loupe te nemen. Kijk hier hoe je dat kan doen!
Merk je zwelling op van de klieren, zoals in de hals of in de lies?
Dit wijst meestal op infectie. Blijft het aanhouden of merk je tekenen van algemene malaise (misselijkheid, verminderde eetlust, verhoging,...)
-> raadpleeg je arts
NKO-gebied
*Is je kindje verkouden? Heeft het slijmen? Kan het moeilijk door de neus ademen? Is het dorstiger?
-> geen ideaal moment om aan zelfstandig slapen te werken.
*Snurkt je kindje ook als het niet verkouden is?
-> Raadpleeg je (NKO) arts en/of osteopaat.
*slaapt je kindje vaak/steeds met de mond open ?
Hier kan zowel een structureel als functioneel probleem aan de hand zijn.
-> NKO-arts kan checken of er structurele belemmeringen zijn die de luchtweg belemmeren.
-> contacteer een gespecialiseerd therapeut die ervaring heeft met deze problematiek: kinderosteopaat, (pre)logopedist, OMFT-therapeut.
Symptomen bij oorontsteking
(hoeft niet allemaal)
*Naar het oortje grijpen
*Niet op de rug willen liggen
(check dit overdag al spelend)
*Prikkelbaarheid
*Gehoorverlies
*Vaak in combinatie met verkoudheid/hoest/keelpijn.
*algemene malaise: koorts, braken, buikpijn, niet willen eten
-> ga naar je arts
Heeft je kindje moeite/pijn bij het slikken? Rode keel in combinatie met gezwollen halsklieren?
-> raadpleeg je arts.
Heeft je kindje steeds terugkerende klachten, zoals oorontstekingen, luchtwegeninfecties of extreme last bij het tanden krijgen?
-> raadpleeg een osteopaat, homeopaat of orthomoleculair therapeut om te zoeken naar de oorzaak van de klachten.
Soms zie je een aantal symptomen gecombineerd;
*kwijlen/natte plek op hoofdkussen of matras
*habitueel mondademen (ook als de neus vrij is)
*veel dorst 's nachts
*slaapapnoes (ademhalingsstilstand)
*duimzuigen/vingerzuigen/lipbijten/veel in de mond zitten met de handjes
*tongpersen
*luie tong/open mondgedrag
*hoofdje sterk naar achter om de luchtwegen vrij te houden
*articulatieproblemen
*snurken
-> hoe meer van deze symptomen je gecombineerd ziet, hoe meer aangewezen het is om hier functioneel te gaan ondersteunen (OMFT, osteopathie, prelogopedie).
In de cursus 'Liefdevol stoppen met fopspeen of duim' krijg je een heleboel oefeningen, spelletjes en tips om de mondgewoonten van je kindje te stimuleren.
Spijsvertering
Heeft je kindje last van doorkomende tandjes? Mogelijke symptomen:
*Koorts / lichte verhoging
*Veranderde ontlasting, diarree
*Kwijlen
*Op vingers of voorwerpen bijten / zuigen
*gezwollen tandvlees
*Luieruitslag
*Loopneus
*Rusteloosheid, minder goed slapen
*Wrijven over de wangen of oren / oorpijn
*Niet op de rug willen liggen
(check dit overdag tijdens een spelletje)
*Weigeren van vaste voeding.
-> Geen goed moment om aan zelfstandig slapen te werken. kijk hier wat je kan doen.
*Krijgt je kindje genoeg voeding binnen?
(Heeft je kindje minimum 5-6 plasluiers/dag? Volgt je kindje z'n gewichtscurve?)
-> Zorg eerst dat je kindje genoeg binnenkrijgt voor je de voedingsfrequentie 's nachts probeert te minderen.
Ook een groeispurt kan meer nachtelijk ontwaken geven.
-> Bij borstvoeding is het belangrijk je productie op peil te houden: geef maar toe aan de vraag om extra voeding, ook 's nachts, maar zorg zeker overdag voor extra aanleg- of kolfmomenten tot je productie de vraag weer aankan. Daarna kan je weer aan betere nachten werken.
-> Bij flesjes, kijk of je overdag een voeding extra kan geven.
*Heeft je kindje refluxklachten?
Eventuele symptomen (hoeft niet allemaal): *zure oprispingen
*zure adem
*terugslikken/herkauwen
*moeilijk eten of voedselweigeren of net *héél frequent willen eten, overstrekken tijdens/na de voeding
*kuchhoest
*hese stem
*gewichtsproblemen
Vaak in combinatie met aanslepende luchtwegenproblemen of ooronstekingen.
Ook vaak in combinatie met voedselallergieën
-> Ga langs een osteopaat, kijk de voeding na en consulteer een (natuur-/orthomoleculair- arts.
*Is de tong verkleurd (wit, felrood,...) of opgezet?
->raadpleeg een (natuur- of orthomoleculair) arts.
*Is er mogelijk sprake van een te korte tongriem? (mogelijke symptomen: luchthappen, klakken met de tong, zuig- en/of slikproblemen, slecht bijkomen, veel oprispingen/boeren, opgeblazen buikje, mogelijk refluxklachten,...)
-> raadpleeg een lactatiekundige en bouw zeker geen nachtvoedingen af!
*Zijn er zuig-of slikproblemen of voedselweigeren maar zijn tong- en lipriempjes oké?
-> ga zeker langs een osteopaat en schakel de hulp in van een pre-logopedist!
*Is er sprake van onregelmatige ontlasting, onverteerde ontlasting, krampjes, winderigheid, diarree, constipatie?
*Is er anale jeuk of zijn er wormpjes?
-> Bij actute diarree: raadpleeg je arts en check op deshydratatie (luiers/alertheid)
Bij chronische klachten: raadpleeg een deskundige (osteopaat, diëtist, orthomoleculair of natuurarts) en check ook op voeding en voedingsintoleranties/allergieën.
-> Bij vermoeden van allergie is het blog: 'Op de Groei' van Rolinde Demeyer fijne lectuur om inzicht te krijgen! Ook haar boek 'Blij koemelkvrij' is een absolute aanrader!
Urogenitaal
Blaasontsteking
*frequenter en voor kleine beetjes plassen
*troebele of sterk ruikende urine
*bij ernstige klachten: voedselweigering; braken of diarree
*pijn bij het plassen is niet altijd aanwezig bij kindjes!!
-> ga langs je arts
*Is er sprake van vaginale of peri-anale jeuk en uitslag?
-> ga langs een (natuur- of orthomoleculair) arts
NIerbekkenontsteking: gaat vaak gepaard met koorts, minder eetlust, algemene mailaise, soms ook misselijkheid, braken en diarree
-> ga langs je arts.
Bewegingsapparaat
Is je kindje (> 6 maanden) nog héél schrikachtig?
Overstrekt het zich vaak en maakt hij een 'plank' van z'n lichaam ? Heeft het een extreme zuigbehoefte (overeten, grote drang naar het tutje, duimzuigen, knabbelen op potloden,...)? Ligt hij nog vaak in een asymmetrische positie (banaan)? Loopt het op de tippen? Struikelt het vaak?
Deze (en vele andere) signalen kunnen wijzen op een onderliggende blokkade of onvoldoende geïntegreerde Primaire reflexen.. Je kan aan slapen werken, maar de combinatie met bodywork is erg interessant.
-> Een bezoekje bij een osteopaat of een reflexintegratietherapeut is zeker zinvol!
*Heeft je kindje pijn bij bepaalde houdingen of bewegingen?
*Wil(de) hij nooit op de buik spelen als baby?
*Ligt hij in een dwanghouding (bvb hoofdje extreem schuin/naar achter of draait hij steeds naar dezelfde kant?
*Merk je pijn bij aanraking, verschonen of aankleden? Moeite met hoofdje door een trui doen? Eén armpje dat moeilijker door een trui gaat?
-> Dit zijn indicaties voor mogelijke bewegingsverliezen. Geen contra-indicatie om aan slaap te werken, maar plan zeker een osteopatische checkup
Abnormale bewegingen & onrust:
tandenknarsen, klemmen met de kaken, hoofdwrijven, hoofdbonken, tic-nerveux, rusteloze benen, ...
-> ook hier is bodywork (zoals osteopathie) een absolute aanrader, eventueel in combinatie met fytotherapie, homeopathie,...
In de cursus 'Liefdevol Zelfstandig Slapen' krijg je heel veel tips en diverse oefeningen om de rusteloosheid bij je kindje te doen gaan liggen.
Merk je een asymmetrische houding of beweging?
*Loopt je kindje met de voetjes naar binnen? *Kruipt je kindje asymmetrisch?
*Merk je verschil in rechts en links van het hoofdje, het aangezicht of elders in het lichaam?
-> Dit zijn indicaties voor mogelijke bewegingsverliezen. Geen contra-indicatie om aan slaap te werken, maar plan zeker een osteopatische checkup
Medicatie?
Sommige vormen van medicatie kunnen impact op de slaap hebben. Heb je het gevoel dat de slaapproblemen bij je kindje ontstonden of erger werden na de opstart van een medicijn, bespreek dit dan zeker eens met je arts.
Stoorzenders van de baan?
Zijn er geen stoorzenders (meer) maar wil het slapen toch niet vlotten?
Als kinderosteopaat werk ik al meer dan 20 jaar met jonge kindjes. Slaap is een thema dat me nauw aan het hart ligt, omdat ik zelf destijds heb ervaren wat jaren van slapeloze nachten met je kunnen doen. Ik volgde vele cursussen en verdiepingen hierrond en de feedback van duizenden kindjes in de praktijk gaven me eyeopeners en nieuwe inzichten waarmee ik nu andere gezinnen help naar een betere nachtrust.
Omdat ik dit elke ouder toewens, ontwikkelde ik de online video-cursus 'Liefdevol Zelfstandig Slapen', Hierin geef ik je een betere kijk op het ontstaan van slaapmoeilijkheden en reik ik verschillende manieren aan om je kindje te helpen ontspannen, liefdevol te begrenzen waar nodig en (terug) vertrouwen te krijgen in een deugddoende slaap.
Kijk hier voor meer info.
Vind je dit een fijne checklist?
Deel hem gerust met andere ouders!
Heb je nog toevoegingen of aanmerkingen? Laat het ons zeker weten!
Veel succes!
Zoë Braal,
Osteopaat D.O.-MRO &
Gediplomeerd kinderosteopaat
Anja Caers,
Osteopaat D.O. - MRO &
Gediplomeerd kinderosteopaat
Nood aan concrete tips & handvatten om je baby, peuter of kleuter beter te begrijpen?
Online cursus (0-4m)
Dé "baby-handleiding" die je een hoop zoekwerk zal besparen, boordevol inzicht in je baby en alle belangrijke 'baby-basics' die elke ouder van bij de start zou moeten kennen. Een cursus die warm wordt aanbevolen door artsen, vroedvrouwen & osteopaten.
Online cursus (4m - 4 j)
Online cursus
(4m - 4 j)
Hoe kan je werken aan een betere en minder afhankelijke slaap als je NIET houdt van strenge slaaptraining en cry-it-out/controlled cry-methodes? Video-cursus voor ouders van kindjes van 4 maanden tot 4 jaar, die op zoek zijn naar milde handvatten om hun kindje te helpen slapen, vanuit verbinding.