Wanneer we over de geboorte spreken, is het opvallend hoe deze gebeurtenis meestal wordt bekeken vanuit het standpunt van de moeder, de vader of de zorgverlener. Hoe de baby dit beleefde, is iets waar meestal minder bij wordt stilgestaan. Toch wordt steeds duidelijker dat dit gebeuren een diepe emotionele en fysieke impact kan nalaten.  Onderstaand blog schreef ik vanuit mijn ervaringen in de praktijk en visie als lichaamswerker (babyosteopaat).

De geboorte

Dit alles heeft z'n nut!

Als het geboorteproces natuurlijk en ongestoord kan plaatsvinden, zien we dat een keten van fysiologische reacties elkaar in logische opbouw opvolgen. Hormonen zoals prostaglandinen, oxytocine, endorfinen en adrenaline die op het juiste moment worden vrijgegeven, doen precies wat nodig is om moeder en kind door dit proces heen te loodsen. Hoe meer de vrouw in overgave kan gaan, hoe meer de oerkracht in haar het overneemt.
De ‘moulding’ die het kindje in het geboortekanaal ondergaat, tesamen met de hormonale cocktail die wordt vrijgezet, werken als katalysator op alle lichaamssystemen van het kind. Ze geven een boost aan zijn ademhaling, bloedcirculatie, spijsvertering en immuniteit.
Met andere woorden: hoe uitdagend ook, dit prachtige proces heeft absoluut zijn nut en is iets waar zowel moeder als kind perfect in staat toe zijn.

Moeilijkheden en complicaties

Natuurlijk is niet elke geboorte even evident. Factoren zoals vroeggeboorte, navelstrengomwikkeling, liggingsafwijkingen of moeilijke spildraai kunnen het geboorteproces flink bemoeilijken. In sommige omstandigheden moeten hulpmiddelen worden aangewend zoals een zuiger of verlostang, of moet een keizersnede worden toegepast. Zo’n geboorte is niet enkel voor de moeder, maar in het bijzonder voor de boorling erg ingrijpend. In vele culturen wordt de impact hiervan erkend en wordt hier rond gewerkt om het geboorteproces te integreren. In onze Westerse cultuur is dit veel minder bekend, waardoor er helaas nog vrij weinig wetenschappelijke evidentie rond bestaat.

Onze huidige bevallingscultuur

Kunstmatige verlossingen

Deze routineprocedures kunnen de arbeid zodanig verstoren, dat dit als een domino-effect gevolgen kan hebben op het hele verdere verloop van de bevalling: weeën die stilvallen, synthetische oxytocine die wordt toegediend, contracties die onnatuurlijk sterk doorkomen, minder afgifte van lichaamseigen hormonen, meer nood aan pijnstilling, hierdoor 'gedwongen’ ruglig, moeilijkere spildraai,...
Vanaf 10 cm. ontsluiting moet een vrouw vaak 'op commando' persen, los van enige persdrang, juiste ligging of goede indaling. Als de uitdrijving niet wil vlotten en het kindje in nood komt, moet het letterlijk 'verlost ' worden door allerhande kunstgrepen. Er wordt dan krachtig op de buik geduwd, waarbij de baby doorheen de nauwe opening wordt geforceerd.  Op z'n tere, kwetsbare hoofdje wordt een zuiger geplaatst. Uit alle macht wordt er getrokken. Soms schiet de zuiger los, tot meerdere malen toe... Een forse knip, verlostang of zelfs spoedkeizersnede zijn dan de enige uitweg.

Natuurlijk kunnen deze procedures levens redden. Het staat dan ook buiten alle kijf dat medisch ingrijpen noodzakelijk is als moeder en/of kind in gevaar zijn en we mogen absoluut dankbaar zijn dat ze bestaan, hoe pijnlijk ook.

Maar is het niet bijzonder jammer als zulke heftige interventies gebeuren als gevolg van het verstoren van een gezond, natuurlijk geboorteproces?

Gevolgen

Je baby wil niet 'lastig doen'...

Een baby die zulk trauma heeft meegemaakt, wil echt niet ‘lastig’ doen maar zal automatisch uiting geven van dit trauma in heel zijn lichaamstaal en gedrag. Deze baby’s huilen meestal veel en zijn vaak moeilijk troostbaar. Ze gaan op een bepaalde manier bewegen: ze overstrekken zich, leggen zich in een dwanghouding, gaan hoofdbonken of met hun hoofdje ergens tegenaan drukken,...
Vaak lijkt zo'n baby heel erg 'klamperig' en kan hij onmogelijk worden neergelegd.
Maar ook het tegenovergestelde is mogelijk: een baby die veel slaapt of zich 'afsluit', die zich krijsend afwendt als hij aan de borst wordt gelegd of als je aan zijn hoofdje, nek of schouders komt. Een baby die compleet in paniek raakt wanneer je hem een truitje over het hoofd trekt, omdat dit herinneringen oproept aan de allesoverheersende angst en pijn van zijn geboorte.
Het is ontzettend belangrijk te begrijpen dat ook deze baby hunkert naar aanraking en lichaamscontact... alleen is dat nog nét te overweldigend om toe te laten.  

"Wat heeft hij toch?"

Uit machteloosheid hun kindje niet getroost te krijgen, gaan ouders dan op zoek naar oplossingen. Jammer genoeg resulteert deze zoektocht vaak in het stoppen met borstvoeding (àls deze al tot gang is kunnen komen), het uitproberen van verschillende voedingen en indikkingsmiddelen of het opstarten van medicatie, zoals bijvoorbeeld zuurremmers,... De wezenlijke hulpvraag van de baby wordt hierdoor jammer genoeg niet echt beantwoord...  

Wat kan jij doen?

Als je nog voor de bevalling staat

Lieve mama, Ik weet dat dit een heftig artikel is, maar ik kan niet anders dan dit uiten. Als baby-osteopaat zie ik dagelijks de gevolgen van een traumatische geboorte. Ik kan daarom niet genoeg onderstrepen hoe belangrijk een goede begeleiding hierbij is. Ga daarom tijdens je zwangerschap al op zoek naar hulpverleners (vroedvrouw, doula,...) die je informeren over alle mogelijkheden omtrent bevallen en samen met jou naar de geboorte toeleven.  Ze kunnen je helpen bij het opstellen van een geboorteplan. Ook osteopathie tijdens je zwangerschap kan erg zinvol zijn om je lichaam in een optimale conditie te helpen brengen voor de bevalling.

Waar je ook bevalt, laat je enkel omringen door zorgverleners waarvan je voelt dat ze jou als vrouw centraal zetten, je helpen vertrouwen in je intuïtie en je geboorteplan respecteren. Alleen dàn kan jij in volle overgave gaan.

Wat het universum voor je in petto heeft, heb je uiteraard niet in handen. Maar als je goed bent voorbereid en de juiste mensen rond je hebt, zal je weten dat je alle mogelijkheden hebt benut en zal het een stuk makkelijker worden om los te laten en te aanvaarden wat zich aandient.

Als de geboorte moeilijk of traumatisch was

Allereerst is het zinvol om een afspraak te boeken bij een baby-osteopaat om je kindje fysiek te laten nakijken op bewegingsverliezen (lees hier welke klachten met name een indicatie zijn voor osteopathie).
Daarnaast zal het ook nodig zijn om de heftige emoties die plaatsvonden te helen en hiervoor de tijd te nemen en te geven aan je kindje.   
Weet dat je baby je niet afwijst als hij zich afwendt of wanneer je hem niet getroost krijgt. Hij heeft het moeilijk en heeft je nu bijzonder nodig. Hem vasthouden en liefhebben betekent alles voor hem.

Je baby heeft behoefte om dit trauma los te laten, het te ontladen en uit te huilen… Dit kan hij alleen maar in de liefdevolle nabijheid en geruststelling van jullie, zijn ouders. Geef je kindje de ruimte om deze gevoelens te uiten. Vertaal ze voor hem, geef woorden aan wat er gebeurde. Huil mee als je er behoefte aan hebt.  Adem mee met je baby. Laat samen los.
Minimaliseer het niet. Vertel hem dat je luistert. Dat je er bent voor hem. Dat hij nu veilig is, hier... dicht bij jou.

Nood aan meer praktische handvatten om je kindje te helpen?

Heb je zelf nog nood aan heling rond de geboorte?

Zit je zelf nog met veel verdriet, angst, schuldgevoelens of andere belemmerende gevoelens na je bevalling of heeft je baby het nog bijzonder moeilijk, blijf er niet mee zitten. Ga op zoek naar een geboortewerker of emotioneel lichaamswerker (*) waarvan je weet dat deze vertrouwd is met het helen van geboortetrauma.
(*) babytherapeut, osteopaat, PSYCH-K ®-facilitator, bodymindworker, reflexintegratietherapeut, (kinder)psycholoog/ -psychotherapeut, vroedvrouw, doula,….

Zo beval ik

Een organisatie die prachtig werk verricht betreffende perinatale ondersteuning en heling rond geboortetrauma , is de organisatie  'Zo beval ik', die zowel in Nederland als in België een team geboortewerkers hebben opgeleid met bijzondere specialisatie in geboortetrauma (zowel betreffende het voorkomen ervan als het helen ervan).
.

Nood aan concrete tips & handvatten om je baby, peuter of kleuter beter te begrijpen?

Interessante literatuur

• Baker, K. (2010). Midwives should support women to mobilize during labour. British Journal of Midwifery, 18(8), 492-497.
• Busquet L. (2002). ‘Lostéopathie cränienne”, Editions Frison-Roche, ISBN 2-887671-394-2
• Leboyer F. (1975). “Geboren worden zonder pijn”, Frederique Leboyer, uitg. Utrecht: Sprectrum, 1975, ISBN 90-6325-358-3
• Odent M., Biemans H, Van Rees S. (1983) “Lichaamstaal van de geboorte”. Uitgeverij Bert Bakker, ISBN 90 6019 975 8
• Peters,J., Segers, N., Denys, A. (2007-2008) “Gedirigeerd versus spontaan persen”. Bachelorproef voorgedragen tot het behalen van het diploma vroedvrouw
• Uvnas M.B. (2007).” Oxytocine Factor: het hormoon van onthaasting, genezing en verbondenheid”. Nederlands | Paperback
• Lowe, N. K. (2002). The nature of labor pain. Am J Obstet Gynecol, 186(5), 16-24.
  Veringa, I., & van Cranenburgh, B. (2010). Baringspijn is er niet voor niets. Medisch Contact, 1734-1737.
• Sergueef N.  (2007). ‘Cranial Osteopathy for Infants, Children and Adolescents, a practica handbook’, Churcill Livingstone Elsevier, ISBN-13: 978-0-443-10352-0
• Solther A.J. (1998). "De taal van huilen: positief omgaan met huilen en boosheid van baby's en kinderen tot 8 jaar". 6e druk. De Toorts.
• Frymann V. M. (1966). "Relation of disturbances of craniosacral mechanisms to symptomatology of the newborn: study of 1,250 infants." The Journal of the American Osteopathic Association, 65:1059-1075.
  
  Interessante links
• https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0215721
• https://birthpsychology.com/person/matthew-appleton